Ti hnin hang kah Europe khui ah aka om Matu cana kawng ayol kanyak sak ngaih. A kawng tah, 2014 April 10 – 14 hil Denmark kho ah Denmark Matu rhoek teng lakaleng phai tih, Denmark Matu hmuhtun sai nah ah khaw pahoei ka ngol van, ti ah GMO kawng he introduction pa hoei sai la om. GMO branch te Denmark ah aka om Matu Community a ham caa na te branch representatives kah duties and responsibilities phoei loh sak la om tih, tete new election sai na hil official la bibi puei ham la phoei ta wun paek nah la om.
Denmark Matu kawng bet ka thui mai eh:
Denmark ah Matu na ngawn a yet ngai tah kum 7-10 hluk om coeng tih, a ngen ngawn tah a om nah kum yet hlan. Hnuk vaeng lam ka loh Denmark Matu Christian Fellowship la an napai uh ngawn coeng dae, pakhat neh pakhat poek tholh (misunderstand) nah aom dongah hum tun nah kum ta kum khueh uthai pawh ti la han htui la om. Ta dae, 2014 April 11-13 hil Denmark Matu boeih asoep cala humtun nah khueh uthai tih, Pa pathian teng ah luhma la uem cil kathui ngaih. Meeting sai na thai ham a ka yom boeih boeih aham can a na te khaw uem ham la om. Ol pui la Saya Ri Tang (Pabu pa) ti ben lam loh initiative sai ti la thui uh.
Denmark Matu neh ol thui veng ko ah, ka ma personal observation kah points of view neh ka htui eh ti ngawn tah, thlang cuih na ni ti la conclusion ka sai thai.
Hlang cuih ti veng ah phun hnih om:
A) Formal Education system ben lam loh: (Ah ngen loh ngawn tah seng im na kai tih, sengim kah theory lam loh ah ngah khoi, hlang kah experiences nar te examples kop loeh tih, suih nah ben ah ming na om)
B) Non-formal Education System: (formal education system ben saeh mueh la, mah kah om nah, sai nah lam loh logical reasons te based sai tih, mah ham examples te life experience lam loh sang hang tih, hlang sui la poek ca na khaw om, te bang ben ngawn tah, ah san paek ham ta oe ngoe tih, life expereinces nar moeh khueh ham ngoe nah te based sai la om.)
i.e. Saya Hai Tun/Thai Hawn pa (or) a tloe pakhat loh meeting veng ah ol thui pakhat tah, “Leadership athen pakhat long ngawn tah, mah kah palh na te ming veng ah/hmueh veng ah, hlaek apalh nate ngai thoem nah bih tih, ah hman te tlaek n sai. Mah kah palh na te palh ti la hmuh thai ham ol puei ti la athui”. Te bang ol ka he hlang cueih cana loh ca dong ah a tael te ka hmuh. Tedae, mah Denmark Matu khui lam loh hebang ol thui he kayak veng ah, respect pahoei ka paek coeng ti la htui ngaih.
Denmark ram kawng ayol kai:
Denmark ram he 2014 statistics khui ah total thlang milu/population 5.6 millions om tih, Mah Matu na boeih ngawn tah milu over 100 tluk om mai ni.
Denmark ram he atloe ram bang la all-around development ram la om bang la economic ben a khaw based loh na te moeh om. Tedae, ti hnin hnang khui ah ol puei bik neh, hmai ben ham ol puei bik pakhat tah, dilai so kah aka om Wind-turbines (wind electricity power/renewable energy technology) 90% te a ka sai ram la om tih, 2020 veng ah 50% Denmark ram kah energy te wind power la based vetih, 2050 vaeng angawn tah 100% wind power energy te hmang ham ti la official news khui athui la om.
Denmark Interim – GMO (Global Matu Organization) establishing:
April 12, 2014 hlaem ben ah Denmark Interim-GMO te offcial la meeting a kai nah Attendants 80% kah support naneh temporal representatives la pai la om. Denmark Matu na he Religious mueh la, ah tloe social activities ben ah group pa hnih om.
Group A: Matu Community Denmark:
1. Saya Van Sang Lian (President)
2. Saya An Tak (Vice President)
3. Saya Lian Mang (Secretary One)
4. Saya Pa Zo ( Secretary Two)
5. Saya Van Sang (Treasurer)
6. Saya Bawi Sim (Assistant Treasurer)
Group B: Bornholm Matu Community:
1. Saya Shaing Hmung (President)
2. Saya Samuel (Treasurer)
3. Saya Sam Buh (Secretary)
“Matu Community Denmark” ben lam loh, GMO kawng short-to-the-points presentation ka sai phoei ah, kut-do-nah/donation til la (personal transportation expenditures na cover ham tih la) Danish Kroner 1000/- han paek uh. Tete nang mih “Matu Communtiy Denmark” boeih so ah uem cil ka thui bang la, tite phoi yaksak hamla ka ngaih. Kai loh ngawn tah, te kah Danish Kroner 1000/- te GMO funds khui ah nang mih hming neh kop donation ka sai ti lam khaw pahoei kan yak sak ham ngaih (ka mah personal ham hmang ham lak ah GMO bibi veng ah hmang ham te, aphu om ngaih ni ti la ka hmuh)
NOTE:
Matu ayet ngai loh a then la yak ming naham GMO kawng te short-to-the-points la kop kathui mai eh.
GMO : Global Matu Organization kah main objectives / hmai long ba lae bi ham koi ol puei tah:
1. To promote Unity among Matu people
(Matu thlangphun boeih thik at la bibi sai na thai ham, Kopoek thik at nathai ham yawm ham. Khom pa loem Matu ram khui ah Matu political parties 4 tluk om tih, MP n `ngaih vaengah vote cana party pakhat longkhaw ready pawh/m`hmu tang mah pawh n `ti tah, a tloe party na neh rhen pai puei ham GMO loh intiatives (party pakhat neh pakhat khui ah hmaih bi sai na thai ham meeting sai puei, discussion sai puei nah khueh ham), a ngoe tah political parties na kah basic fundamental te Matu ham a ngoe yah yah facts nar te party fundamental principles thumsak ham n `yawm ni).
2. To preserve Matu Culture and Languages
(Matu ram khui ah a ka om Matu thlang boeih boeih kah ol ka neh cultures te a hma napawt ham GMO loh protection paek ham. Matu ol ka a phun phun te ”equal level”la pom sang ham. Matu thlang boeih boeih loh Matu official language pakhat sai ham ready hlan khui ah ”Matu Common language” te official la Matu ol pakhat te khaw recognize paekmah pawh. Matu boeih boeih a yet ngai loh ready tih, pakhat neh pakhat ol ka thawngdong ah paek boe nah om voel mah pawh ti veng ah te kah “Matu Common language” te recognize n`sai ni. Matu ram khui ah om Matu phun boeih boeih kah ol te Matu na boeih loh ngaih na bang hmang ham, ol ka boeih boeih te khaw MATU ol ka ni ti la m `pom sang ni)
3. To sustain Flora and Fauna in Matu Land
(Matu ram khui ah a ka om natural resources boeih boeih, ka hong khui kah aka om thingkung hno then rhai pai boeih boeih te systematic la protection sai ham)
4. To support All-around development of Matu people and social infrastructure, such as in Education, Healthcare, Economics, Agriculture and Media.
(Matu mi phun boeih boeih ham a ngoe ngaih, cueihthoem na koi education, Kyan-mar yae ben, Si-puar yae ben, saik pyo yae ben neh Technology ben kah media na boeih boeih a ngoe ngaih bang la toe tet (a rhoeng)thai na ham hmaih yawm ham.
NOTE:
Atloe details na ngawn tah, hmai ben ah koep kan yak sak eh. Hla vai vaeng a khaw group khui ah hlah tang tae la om tih, koep tae ham ngaih ca na loh direct contact na sai uh thai.
Interim-GMO loh branches cana ram tom ah organized sai li la om tih, ram tom kah representatives cana a yet ngai kah ko vai na neh GMO body te phoei pai ham om coeng. Hlam tih, Matu cana boeih loh mah om nah ram khui ah GMO-branch na pai thai ni ti atah, Committee pakhat organized tih, Interim-GMO te contact na sai uh ma ko. (i.e. Saya Halwin loh Singapore ah branch pakhat la pai ham coeng thai ni ti tah, organize ham). Australia, India neh Kolram khui ah Matupi neh Yangon area akhaw branch te official la pai hlan tih, ah loe ngai la pa thai na ham tar wun lo tu ca na loh organized ham angoe coeng. Khoem paloem mah om nah ram/region area khui ah namah mih loh organized rhep sai thai a tah, ta oe then ni ti lam khaw ka poek nah ka tueng sak la om.
Matu Census Code : “436”
Matu na boeih boeih loh official inhabitants registration sai vaeng ah Matu thlang boeih boeih loh Matu code number “436” te napaek ham angoe. Na paek ham mingming la om.
A ngen Chin political group loh “Chin” he miphun pakhat ni, regional bet hla tih, thlang/hills na yet til ol ka/dialects bet vai uthae pawtm la ni a om ti la athui tih, ai mih kah political agenda te Chin mi phun ming neh based la sai. Te veng ah, innternational organizations/ regional government or non-government organization teng a khaw ai mih te, “Chin Mi phun kah representatives” ti la present sai la om uh. Ai mih te “Chin” representatives ti la mevaeng a lae, u long lae authorized a paek? U long khaw apaek mueh la, mah neh mah sai tih, thlang teng ah Chin leaders la om. Te vaeng ah thlang/group he “Chin” mi phun 54 khui kah mi phun 4 to 10 tluk ni om mai eh.
“Chin” te representative la sai ngaih atah, “Chin” miphun boeih kah representatives body te a ngoe. Te te hlavai vaeng lam kaloh, Paul Smith, Sui Khar, Solomon, Ngun Cung Lian, Nang Lian Thang & Kip Kho Lian ti teng ah official meeting sai tih, vawk ka thui uh coeng.
Ai mih loh ahngaih bang la misleading la sai tih, kolram President Thein Sein Norway ha leng veng ah, Burmese activists ti la ka mih hlang 5 (NLD-LA kah representative, ABSDF kah representative, New Democratic Socities kah representatives, Rohinga representative, neh Burmese Students Activists (former Burmese Seminar’s President/India) ti la kai teh Norway government kah state dinner party ah, ta veng kah Norway Prime Minister Jen Stoltenberg loh invitation han sai tih ka kai veng kah 12 pages documents te U Soe Thane (President Theinsein kah presidential minister) neh U Ye Htut (deputy information minister) ti taeng ah official la kapaek uh.
Te kah khui ah, “genuine federal systems” te kol ram khui ah a hmang ni ti a tah, state level boeih kah ethnics boeih te full rights paek ham om coeng. Ethnics boeih loh own ethnics representatives te ha hlah ham ngoe ti la presentation 30 minutes hluk ka sai uh.
Te kah facts, loh “CHIN” te ulong lae reprsent a sai eh? 54 Chin ethnics kah representatives om mueh la “Chin” te representatives sai ti na thlang he automatic la the greatest liar/a hong thui thlang(Laithae) ti la thlang boeih loh ming thai pawn ni. Tebang na hil ah he kah Census code loh hmai ben ah ol puei ni.
Nang mih loh Matu code te hmang pawt a tah, nang kah ID so ah Matu code om mah pawh. Matu code om pawt a tah nang Matu ka representative tuek ham nang nathum thai mah pawh /rights om voelmah pawh. Phoei bal ah, hmai ben, assistances or project cana paek vaeng ah, ethnics boeih kah code so ah sawt ve tih, te kah quantity neh ni a so lam ka long khaw share sai ham koi om tah sai eh.
Hlam tih, Matu na boeih loh census code te registration sai vaeng ah nahmang ham angoe. “Chin” ti la asai ca na ngawn tah, Chin ti la thlang te a yoih na group kah “pawn”(ngaih na bang hlang loh hmang thai nah) status la vik om eh ti la ka yak sak.
Nang mih boeih so ah, Pa pathain loh sading nah yoe hten nah ham pae saeh.
Filed under: 5 MSU News, 6 Matu Olthang |
It was hard to find your page in google. I found it on 17 position, you have to build some quality
backlinks , it will help you to get more visitors. I know how to help you,
just search in google – k2 seo tips and tricks